اهمیت و تأثیر نوآوری و رویکردهای نوآورانه در پژوهش
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۱۹۷۴۶
به گزارش خبرنگار مهر، الهه حسینی عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا (س) در تعریف نوآوری در پژوهش در یادداشتی نوشت:
نوآوری در پژوهش (Innovation in research) به معنای توسعه، ایجاد و استفاده از ایدهها، روشها، فرآیندها، مدلها، محصولات یا خدمات جدید یا بهبود یافته است که تغییرات و پیشرفتهای مثبتی را در یک حوزه خاص به همراه دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
نوآوری در پژوهش نقش کلیدی در پیشبرد دانش، حل مسائل پیچیده و گسترش علوم در جامعه ایفا میکند. رویکردهای نوآورانه باعث پیشرفت و تکامل در حوزههای مختلف علوم است که رشد و توسعه علم را ترویج کرده و مرزهای دانش شناخته شده یا بالقوه را به چالش میکشد. نوآوری باعث بهبود اندیشهورزی و خلاقیت در فرآیند تحقیق میشود. مطالعات مبتنی بر نوآوری که مرزهای جدید را شکسته یا به چالش کشیدن الگوهای موجود میپردازند، ارزشمندند. نوآوری باید منجر به تأثیر قابل مشاهده در حوزههای خاص از تحقیقات شود که ممکن است شامل تأثیر بر جهتهای آینده تحقیقات، الهام بخشی از روشهای جدید، یا کاربردهای عملی بشود که به حل مسائل پیچیده میپردازد. تحقیقاتی که از مرزهای متداول تخصصی عبور کند و همکاری بین زمینههای مختلف را ترویج کند، معمولاً به حل مسائل نوآورانه در پژوهش منجر میشود. نوآوریهایی که به استانداردهای اخلاقی پایبند هستند و در طولانی مدت تأثیرگذار باقی میمانند، حائز اهمیتاند که توانایی جذب حمایتهای مالی را نیز دارند. نوآوری در تحقیقات از طریق تولید بینشها، نظریهها و دیدگاههای جدید باعث پیشبرد و گسترش مرزهای دانش میشود. نوآوری محرک پیشرفت در علم و رقابت پذیری در مقیاس جهانی است. مطالعات نوآورانه با بکارگیری روشها، فناوریها و رویکردهای جدید، میتوانند به بهبود کارایی و کارآمدی بیشتر کمک کنند. نوآوری در تحقیقات این اطمینان را میدهد که جامعه علمی توانایی مواجهه با مسائل و چالشهای نوظهور را دارد.
ارزیابان پژوهش در ارزیابی آثار پژوهشی پژوهشگران هنگام استخدام و ارتقا، اثر و اهمیت نوآوریها در حوزههای مختلف مطالعاتی را ارزیابی میکنند. چند جنبه کلیدی مانند اصالت و ارزش (originality and value)، مشارکت میان رشتهای، اهمیت و کاربرد روش شناسی، کاربردهای عملی، مشارکت علمی (contribution) آن اثر در یک حوزه خاص، ملاحظات اخلاقی، و به اشتراک گذاری دادههای پژوهشی توسط ارزیابان پژوهش مورد ارزیابی قرار میگیرند.
ارزیابی نوآوری برای ارزیابان پژوهش بسیار کار دشواری است. چون سنجش نوآوری نیاز به ارزیابی متخصص موضوعی آن حوزه دارد و کاملاً مبتنی بر بافت موضوعی (context-based) است. در سنجش نوآوری در یک حوزه موضوعی چه ارزیابان چه داوران این نکته را در نظر میگیرند که این پژوهش چقدر توانسته است مشارکت (contribution) در آن حوزه موضوعی داشته باشد، چه دلالتهای (implication) سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فناورانه دارد و چگونه با دلالتهای تئوری و عملی بر مرزهای دانش آن حوزه اثر میگذارد.
اشتراک گذاری دادههای پژوهشهای نوآورانه با رویکرد دسترسی آزاد و با اتکا به اصول دادهای فیر (FAIR Data Principle)، سرعت نوآوری علم را افزایش میدهد و به تحقیقات شفاف و قابل تکرار(reproducibility) کمک میکند. منظور از اصول دادهای فیر، به اشتراک گذاری دادههای پژوهشی در مخازن معتبری مانند زنودو (Zenodo) و فیگ شیر (Figshare) است که به قابلیت یافتن (Findable) ، دسترس پذیری (Accessible)، میان کنش پذیری (interoperable)، و استفاده مجدد دادهها (reusable) کمک کند.
نوآوری اغلب در تلاقی حوزههای مختلف علم محقق میشود. همکاریهای بین رشتهای این بستر را تقویت میکنند و راهکارهای نوآورانه کاربردی تر و خلاقانه تری ارائه میگردد و دیپلماسی علمی نیز پررنگتر میشود.
پژوهشهای نوآورانه، محققان مبتدی را به تقویت رویکردها در بافت میان رشتهای و تفکرات انتقادی سوق میدهد که گرایش-های جدید پژوهشی (Trends) را جدی تر بگیرند و حرکت روی مرزهای دانش را با تمرکز و رویکردهای خلاقانه دنبال کنند. این امکان را به این دسته از محققان میدهد تا به یک درک جامعتر از ارتباطات دانش دست پیدا کنند و به آنها اجازه میدهد که به طور انعطافپذیر و خلاقانه در این مسیر حرکت کنند.
متأسفانه پژوهشها و تولیدات علمی ایران از وضعیت مطلوب نوآورانه برخوردار نیستند و نوآوری فقط در چند حوزه موضوعی محصول محور است که نوآوری آنها قابل مشاهده است. برای حل مسائل علمی کوچک و بزرگ در کشور به رویکردهای نوآورانه نیاز داریم تا ضمن پیشبرد دانش و تقویت بافتهای میان رشتهای، به درک عمیقتری از پدیدههای علمی برسیم تا تأثیرپذیری جهانی را بهبود ببخشیم.
بر اساس گزارش و آمارهای مؤسسه سایمگو (https://www.scimagoir.com/) بر اساس رتبه بندی دانشگاهها بر طبق رتبه نوآوری ( innovation rank) در سال ۲۰۲۳، از بین ۴۲۰۰ دانشگاه بررسی شده در سراسر دنیا در تمام حوزههای موضوعی، ۴ دانشگاه از چین در رتبه ۱ تا ۵ هستند. دانشگاه چینهوا (Tsinghua University ) در رتبه اول و بخش علوم سلامت و فناوری هاروراد- ام. آی. تی. (Harvard-MIT Division of Health Sciences and Technology ) در رتبه دوم قرار دارد. ۱۲۶ دانشگاه ایرانی در این لیست به چشم میخورد که دانشگاههای صنعتی مالک اشتر (رتبه ۹۸۶)، دانشگاه علم و فرهنگ (رتبه ۱۰۵۱)، دانشگاه صنعتی شریف (رتبه ۱۱۲۸)، دانشگاه علوم پزشکی زنجان (رتبه ۱۱۸۶)، و دانشگاه صنعتی نفت (رتبه ۱۲۱۰)، ۵ دانشگاه ایرانی دارای رتبه بالاتر در این لیست هستند.
در بین دانشگاههای منطقه (۵۳۱ دانشگاه)، دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله از عربستان (King Abdullah University of Science and Technology ) در صدر جدول قرار دارد. از بین دانشگاههای ایرانی (۱۲۶ دانشگاه ذکرشده)، دانشگاه صنعتی مالک اشتر (رتبه ۲۱)، دانشگاه علم و فرهنگ (رتبه ۲۳)، دانشگاه صنعتی شریف (رتبه ۲۵)، دانشگاه علوم پزشکی زنجان (رتبه ۲۹)، و دانشگاه صنعتی نفت (رتبه ۳۲) را داراست.
رتبه بندی نوآوری در گزارشات مؤسسه سایمگو بر اساس فاکتورهایی مانند دانش نوآورانه، تأثیر فناورانه، و پروانههای ثبت اختراع محاسبه میشود.
توسعه و تقویت رویکردها و مطالعات نوآورانه در این حوزهها بسیار ضروری است. این حوزهها معمولاً با مسائل پیچیده و چندوجهی مرتبط با رفتار انسانی، فرهنگ، جامعه، و نهادها سر و کار دارند. نوآوری به پژوهشگران این حوزهها این امکان را میدهد که دیدگاهها، روشها و راهبردهای جدیدی را برای حل این چالشهای پیچیده توسعه دهند که به درک عمیقتری از پدیدههای اجتماعی منجر شود. مطالعات نوآورانه علوم انسانی با رویکردهای بینرشتهای میتوانند پژوهشهای این حوزه را با ترکیب نگرشهای مختلف غنیتر کنند. این تداخل ایدهها میتواند به درکهای جامعهشناختی پیچیدهتر و دقیقتری منجر شود. به عنوان مثال، ادغام تحلیل دادههای پیشرفته، علوم اجتماعی محاسباتی (computational social science)، فناوریهای دیجیتالی، ارتباطات، رسانهها، و رویکردهای بینرشتهای میتواند راههای جدیدی را برای کاوش و تحلیل باز کند.
ابزارهای هوش مصنوعی مبتنی بر مدلهای بزرگ زبانی (LLM) مانند چت جی پی تی (ChatGPT) کار تولید محتوا را بسیار آسان کردهاند و نوآوری را تحتالشعاع قرار دادهاند. اما آنچه که همچنان مهم تلقی میشود نوآوری در ایدهها و اندیشههاست. یعنی ما در این عصر به بازتعریفی از نوآوری در پژوهش نیاز داریم که متمرکز بر جدید بودن ایدهها در پیشبرد و توسعه مرزهای ناشناخته علم باشد. ایدههایی که متمرکز بر پیش بینی ترندها، الگوها، یا پتانسیلهایی باشد که الگوریتمهای هوش مصنوعی آنها را پیش بینی می-کنند که ممکن است به راحتی و فوراً برای انسانیها آشکار نباشد. همچنین از این ابزارها میتوان برای ایده پردازی و طوفانهای فکری (brainstorming)بهره برد تا با رویکردی انتقادی همچون یک عامل انسانی، ایدههای یک محقق را از ابعاد مختلف واکاوی کند و به اندیشهورزی عمیقتر کمک نماید که منجر به خلق ایدههای ارزشمند در حوزههای علمی مختلف شود.
راهکارهایی مانند تشکیل انجمنهای نوآوری، تسهیل همکاری صنعت جامعه دانشگاه، تخصیص بودجه ویژه برای مطالعات نوآورانه، آموزش مبتنی بر تقویت تفکر خلاقانه و انتقادی، تأسیس مراکز نوآوری و شکوفایی، و تقویت همکاریهای بینالمللی و میان رشتهای برای توسعه و گسترش مطالعات نوآورانه پیشنهاد میشود. مؤسسات و پژوهشگران میتوانند به واسطه آنها محیطی را ایجاد کنند که نوآوری را ترویج کرده و در نهایت تسهیل کننده پیشرفت دانش در جامعه باشد.
کد خبر 5993295منبع: مهر
کلیدواژه: دانشگاه الزهرا پژوهشگر برتر نوآوری عضو هیأت علمی حاکمیت سایبری محصولات دانش بنیان تحقیقات علمی فناوری نانو معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری صادرات دانش بنیان سرطان ماهواره هوش مصنوعی نانو ذرات آمازون مایکروسافت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مطالعات نوآورانه نوآوری در پژوهش دانشگاه صنعتی میان رشته ای مرزهای دانش دانشگاه ها پژوهش ها حل مسائل داده ها ایده ها روش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۱۹۷۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مسیر خلق دانش و انتقال آن به عرصه های کشاورزی باید تقویت شود
به گزارش خبرگزاری مهر، حسین جعفری روز سه شنبه در مراسم تکریم و معارفه رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، گفت: تقویت شرکت های دانش بنیان ضروری است و مسیر خلق دانش و انتقال آن به عرصه های کشاورزی باید تقویت و هدفمند شود تا خلق ثروت از دانش صورت گیرد.
وی با بیان اینکه از ماموریتهای مهم حوزه تحقیقات کشاورزی موضوع دانش بنیان کردن و ارتقای بهره وری در این بخش است،افزود: همچنین ماموریت اصلی همکاران ما در مراکز تحقیقاتی باید حل مشکلات اساسی حوزه کشاورزی استان باشد و با همراهی و تقویت بخش خصوصی برای پیشبرد اهداف بخش کشاورزی کمک کنند.
جعفری با اشاره به اهمیت چشم انداز سند امنیت غذایی، گفت: در این سند که با همکاری و مشارکت بیش از ۳۰۰ نفر از اساتید، محققان و صاحبنظران تنظیم شده، بهره وری از سایر منابع پایه از جمله کاهش مصرف آب در تولیدات کشاورزی مورد تاکید قرار گرفته است.
معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه یافته های تحقیقاتی و انتقال دانش باید به عرصه کشاورزی نفوذ کند و مراکز تحقیقاتی باید بتوانند این انتقال را تقویت کنند.، افزود امنیت غذایی اهمیت بسیار زیادی دارد و بستری برای همه امنیت ها به شمار می رود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز در این مراسم به اهمیت نقش دانش در ارتقای بهره وری در حوزه کشاورزی اشاره و تاکید کرد: اتفاقات خوب و بسیار مهمی از ابتدای انقلاب در بخش کشاورزی رقم خوده است و باید اتفاقات خوبی نیز در آینده در این بخش رقم بخورد.
روح اله حسنی تصریح کرد: حوزه کشاورزی از خصوصیترین بخشهای اقتصادی است و نقش دانش در ارتقای بهره وری در این حوزه اهمیت ویژه ای دارد.
حسنی با بیان اینکه انتقال علم و دانش باید در راهبرد افزایش محصولات سالم مورد استفاده قرار گیرد، افزود: نقش تحقیقات در عرصه هایی از جمله حوزه گندم بسیار اثرگذار است و باید فرمول های افزایش تولید به دست کشاورزان برسد و نقش بخش خصوصی در این موضوع می تواند موثر باشد.
در این مراسم از زحمات نادر عباسی رئیس پیشین مرکز تحقیقات، قدردانی و محمدرضا عظیمی به عنوان رئیس جدید مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان معرفی شد.
کد خبر 6093814